نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه اُبیدو اسپانیا

10.22067/jmels.2024.85199.1015

چکیده

پژوهش حاضر به بازتاب شماری از داستان‌های خاوران‌نامه در برخی دست‌نوشته‌های یافته شده در اسپانیا -که به نام اَلخَمیادو شناخته می‌شوند- می‌پردازد و احتمال تقلید نویسندگان این متون از این اثر‌ پارسی را مورد بررسی قرار می‌دهد. خاوران‌نامه ابن حسام خوسفی که به تقلید از شاهنامه و به سبک حماسی-مذهبی سروده شده است، ماجراهای حضرت علی (ع) را به عنوان قهرمانی شیعه در سفری غیرواقعی به سرزمین‌ خاوران و شهر زرین و شهر ساحلی و نیز جنگ‌های آن حضرت در برابر صلصال شاه و غیره شرح می‌دهد. از سوی دیگر، متن اَلخَمیادو حدیث شهر مسی نیز بازگوکننده سفری مشابه، اما فاقد بخش‌های ویژه‌ای از خاوران‌نامه است. با معرفی نسخه اسپانیایی؛ نخست تلاش بر آن است تا با روش تحلیلی-توصیفی و اشاره‌ای مختصر به بن-مایه‌های فولکلور، شباهت‌های ساختاری میان روایت‌های این دو مجموعه و دلایل تفاوت میان آن‌ها با بررسی تطبیقی شناسایی شوند. سپس، از دیدگاه تاریخی و کرونولوژی و بررسی تطبیقی؛ تفاوت موجود میان ساختار و تغییرهای روایی این دو مجموعه به ویژه در حوزه مذهبی توضیح داده می‌شوند تا در پایان به احتمال تقلیدی بودن متن‌های اسپانیایی نیز پاسخ داده شود.

کلیدواژه‌ها